Việc lựa chọn vị trí để xây dựng nhà yến là yếu tố vô cùng quan trọng mà bất kỳ người nuôi yến nào, đặc biệt là người mới bắt đầu, cần phải đặc biệt lưu ý. Bởi yếu tố này có thể quyết định đến gần 50% sự thành công của cả quá trình nuôi yến trong nhà. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và chọn được địa điểm phù hợp là điều hết sức cần thiết mà bạn không thể xem nhẹ.
Các chọn đất nhà xây tổ yến
Chọn vị trí xây nhà yến
Để lựa chọn được địa điểm nuôi yến đúng và hiệu quả, yếu tố đầu tiên bạn cần quan tâm chính là khu vực có sự xuất hiện thường xuyên của chim yến. Nói cách khác, mảnh đất bạn chọn nên nằm trên đường bay tự nhiên của đàn yến.
Cách xác định khu vực này khá đơn giản: bạn có thể dùng âm thanh để thử chim yến. Đây là phương pháp phổ biến và mang lại độ chính xác cao. Nếu không có thiết bị thử, bạn có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường vào mỗi buổi chiều – thời điểm chim yến thường bay về tổ. Khu vực nào có càng nhiều chim yến xuất hiện, thì càng phù hợp để xây dựng nhà yến.
Cụ thể, bạn có thể sử dụng loa chiêu dụ yến để phát âm thanh mời gọi. Chim yến là loài có thính giác rất nhạy, thường bay ở độ cao lớn nên có thể khó nhìn thấy bằng mắt thường. Tuy nhiên, nếu khu vực có chim, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy chúng bay sà xuống gần loa, thậm chí lượn quanh trong thời gian dài khi nghe thấy âm thanh phát ra.
Nếu số lượng chim yến kéo về nhiều, đó là dấu hiệu cho thấy khu đất bạn chọn rất lý tưởng để xây dựng nhà yến. Ngược lại, nếu chỉ có ít hơn 10 con xuất hiện, bạn nên duy trì thử nghiệm trong vài ngày để có được đánh giá chính xác hơn trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Thời điểm lý tưởng nhất để thử chim yến là từ 8–9 giờ sáng và 4–5 giờ chiều, đây là khoảng thời gian chim yến thường hoạt động mạnh nhất trong ngày. Mỗi lần thử, bạn nên bật âm thanh liên tục từ 30 đến 60 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
Một bộ thử chim yến tiêu chuẩn thường bao gồm:
- 1 amply nhà yến,
- 1 loa phóng hoặc loa dụ chuyên dụng,
- 1 thẻ nhớ SD hoặc USB có chứa file âm thanh tiếng chim yến chuẩn.
Nếu không có thiết bị thử, bạn vẫn có thể quan sát bằng mắt thường. Cách này tuy không tiện lợi và chính xác bằng việc sử dụng máy, nhưng vẫn có thể giúp bạn phần nào đánh giá được tiềm năng khu vực. Hãy quan sát phạm vi bán kính từ 5 đến 7 km quanh mảnh đất dự định xây dựng để xem có nhà nào đang nuôi yến hay không.
Nếu có, bạn nên tìm hiểu thêm về tình hình của những nhà yến này — như số lượng yến sinh sống, thời gian xây dựng, và mức độ thành công — để có thêm cơ sở đánh giá, quyết định xem khu vực đó có thật sự phù hợp để đầu tư xây dựng nhà yến hay không.
Điều kiện tự nhiên cho vị trí xây nhà yến
Khi lựa chọn địa điểm để xây dựng nhà yến, bạn nên ưu tiên những khu vực có khí hậu ấm áp và khô thoáng, đặc biệt là vào mùa đông không quá lạnh. Nhiệt độ môi trường lý tưởng cho chim yến sinh trưởng và phát triển dao động trong khoảng 22–35°C. Đây là điều kiện khí hậu giúp chim yến duy trì sức khỏe, sinh sản thuận lợi và cho năng suất tổ cao.
Ngược lại, những nơi có khí hậu quá khắc nghiệt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh tồn và phát triển của đàn yến. Chẳng hạn, tại các tỉnh miền Bắc như Hải Phòng, Nam Định, vào mùa đông nhiệt độ có thể giảm xuống dưới 15°C. Trong điều kiện như vậy, chim non rất dễ bị chết cóng, còn chim trưởng thành cũng gặp khó khăn trong việc kiếm ăn, khiến số lượng đàn yến suy giảm đáng kể.
Bên cạnh đó, nếu khu vực có khí hậu quá nóng và khô hạn, nguồn thức ăn tự nhiên của chim yến (chủ yếu là côn trùng) sẽ trở nên khan hiếm. Điều này không chỉ khiến tổ yến mỏng và kém chất lượng, mà còn làm tần suất sinh sản của chim giảm mạnh, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư lâu dài.
Những yếu tố khác cần quan tâm khi xây nhà nuôi yến
Hướng của nhà yến trên trục phương hướng
- Hướng của nhà yến đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và duy trì đàn chim ổn định. Khi xây dựng, cần xác định hướng lỗ ra vào của nhà yến sao cho đón trọn chiều bay của đàn chim yến mỗi ngày.
- Các lỗ ra vào nên được bố trí đối diện hướng đàn yến bay về vào buổi chiều, vì đây là thời điểm chúng trở về tổ. Trong trường hợp khu vực có nhiều đường bay khác nhau, nên ưu tiên chọn hướng có mật độ chim yến bay qua nhiều nhất, nhằm tối đa hóa khả năng dẫn dụ chim.
Trục nhà nuôi yến
- Khi thiết kế trục nhà, cần tránh để hai bên hông nhà hướng trực tiếp vào ánh mặt trời. Việc này sẽ khiến nhiệt độ bên trong tăng cao, gây nóng bức, khó chịu cho đàn yến, làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sống và chất lượng tổ yến.
- Vì vậy, hướng xây tốt nhất cho nhà yến là Đông – Tây, giúp tận dụng ánh sáng tự nhiên vừa phải và giữ nhiệt độ ổn định. Ngược lại, nên hạn chế xây theo hướng Bắc – Nam, vì dễ chịu ảnh hưởng trực tiếp của nắng gắt hoặc gió lạnh tùy theo mùa.
Điện và nước vận hành cho nhà yến
- Nhà yến cần được trang bị đầy đủ hệ thống điện và nước sạch, tương tự như nhà ở thông thường.
- Điện năng phải đảm bảo đủ công suất, ổn định và ít bị cúp điện, để duy trì hệ thống loa dẫn dụ, điều hòa nhiệt độ, ánh sáng và độ ẩm trong nhà.
- Nguồn nước phải sạch và an toàn, vì đây là nguồn nước để chim uống và tắm. Nếu khu vực xây dựng không gần nguồn nước sạch hoặc khó cung cấp nước thường xuyên, việc nuôi yến sẽ gặp nhiều khó khăn và hiệu quả kém.
Khoảng cách từ nhà ở đến nhà yến
- Khoảng cách lý tưởng giữa nhà ở và nhà yến nên nằm trong phạm vi di chuyển khoảng 2 giờ đồng hồ. Điều này giúp bạn thuận tiện trong việc kiểm tra, bảo dưỡng, hoặc xử lý sự cố phát sinh kịp thời. Việc thường xuyên lui tới thăm nom còn giúp đảm bảo môi trường nhà yến luôn ổn định, hỗ trợ đàn yến phát triển tốt và mang lại hiệu quả đầu tư cao hơn.
